EMKEK'TE TEHDİT İDDİASI

Kayseri'de küçük fırıncılar ile büyük fırınlar arasındaki kıyasıya çekişme Rekabet Kurulu'na yansıdı. Küçük bir fırıncı e-posta yoluyla çarpıcı iddialar ortaya atarak, konuyu Rekabet Kurulu'nun gündemine taşıdı. Kurum kayıtlarına göre Kayseri'de küçük bir pide fırını işleten esnaf tarafından 27.03.2013 tarihinde e-posta ile konu Rekabet Kurulu'na iletildi. Şikâyette özetle; “Esnaf ve Sanatkarlar Federasyonunun son bildirgesinde 250 gram ekmek fiyatının 60 kuruş olarak açıklandığı, daha sonra gelen zam ile birlikte 70 kuruş olduğu, ancak iki büyük firmanın kendi arasında rekabete girmesiyle ekmek fiyatının 30 kuruşa kadar düştüğü ve bu nedenle küçük esnaf olarak kapanma risklerinin olduğu ifade edilerek, sorunlarına çare bulunması talep edildi.

TEHDİT VE MAFYA İDDİASI!

Şikâyet konusu işe ilgili olarak ortaya çarpıcı bir başka iddia daha atıldı. Kurulunun araştırma dosyasında yer alan ilgili bölümde şu ifadeler yer aldı:

“Kurum kayıtlarına 31.08.2012 tarihinde intikal eden ihbar içeriğinde özetle; Kayseri'deki fırıncılar arasında ekmek üretiminde uygulanan, tüketicinin aleyhine işleyen ve rekabeti önleyen havuz sisteminin Ticaret Odası ve Fırıncılar Odası tarafından tehditle uygulandığı, bu sistemin büyük fırınların üretim yapması ve yüksek fiyatın sürdürülmesi esasına dayandığı, sisteme girmeyen ve küçük olan fırınların kayıpları olduğu, Rekabet Kanununa uymayan bu durumdan (…..) haberdar olduğu, ancak herhangi bir işlem yapılmadığı, (…..) da şikayetlerin iletildiği ancak bir işlem yapılmadığı, mafyadan çekinildiği, fırıncılardan (…..) ve (…..) susturulduğu ve sorumlular hakkında yasal işlem yapılmasının talep edildiği ifade edilmiştir. Kurum kayıtlarına Kayseri'de küçük bir pide fırını işleten esnaf tarafından 27.03.2013 tarihinde intikal ettirilen e-postada ise özetle; Esnaf ve Sanatkarlar Federasyonunun son bildirgesinde 250 gr ekmek fiyatının 60 kuruş olarak açıklandığı, daha sonra gelen zam ile birlikte 70 kuruş olduğu, ancak iki büyük firmanın kendi arasında rekabete girmesiyle ekmek fiyatının 30 kuruşa kadar düştüğü ve bu nedenle küçük esnaf olarak kapanma risklerinin olduğu ifade edilerek, sorunlarına çare bulunması talep edilmiştir.”

“Kayseri'de, faaliyet gösteren büyük fırınların Kayseri Ticaret

Odası ile Kayseri Fırıncılar ve Uncular Odası önderliğinde, yüksek fiyatın korunması esasına dayalı havuz sistemini uygulamak suretiyle ekmek pazarında 4054 sayılı Kanun'u ihlal ettikleri” iddialarının yer aldığı ihbarın ardından harekete geçen Rekabet Kurulu, Ticaret Odası, Fırıncılar ve Uncular Odası ile Kayseri'de faaliyet gösteren fırınları yakın takibe aldı. Konuyla ilgili olarak raportörler aracılığıyla kentte ön araştırma yapıldı.

PEKİ KTO, FIRINCILAR ODASI NE DEDİ?

Rekabet Kurulu raportörleri Kayseri'de suçlanan sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ile de görüştü. Kurulun konuyla ilgili olarak hazırladığı dosyada Fırıncılar Odası tarafından ekmeğin 70 kuruştan satıldığı ve Kayseri'de ortak bir dağıtım ya da havuz sisteminin bulunmadığı ifade edildi.

İşte araştırma dosyada yer alan o bölüm:

20.05.2013 tarihinde görüşülen KFO Başkan Yardımcısı ve Genel Sekreteri; Kayseri il merkezinde fırıncıların esas itibarıyla KTO'ya kayıtlı büyük fırıncılar ile KFO'ya kayıtlı küçük fırıncılar olarak ikiye ayrıldığı, sayısı 35 civarında olan büyük fırıncıların fabrikasyon üretim yaptığı, küçük fırınların ise ‘kara ocak' denilen geleneksel düzende üretim yaptıkları, odaya kayıtlı fırın sayısının 240 civarında olduğu, büyük fırınların piyasayı kontrol ettiği ve fiyatları istedikleri gibi düşürüp yükseltebildikleri, şu anda azami fiyat haddi 70 kuruş olmasına rağmen fiyatların 40-50 kuruşlara kadar düştüğü, örneğin (…..) ile (…..)'da ekmeğin 40 kuruşa satıldığı, Kayseri'nin %80'inde ekmek fiyatlarının 50 kuruş olduğu, ulusal ve yerel marketlerde de aynı şekilde ekmek satış fiyatının 50 kuruş olduğu, yüzde 10 civarında fırının ise 70 kuruştan sattığı ve Kayseri'de ortak bir dağıtım ya da havuz sisteminin bulunmadığı bilgilerini vermişlerdir.

(16) Raportörlerce 20.05.2013 tarihinde görüşülen KTO Genel Sekreteri ve KTO çalışanı; duydukları kadarıyla iki yıl önce dağıtım-havuz sistemi kurulması yönünde KTO'ya kayıtlı fırıncılar ile KFO'ya kayıtlı fırıncılar arasında görüşmelerin yapıldığı, ancak birbirlerinden çok farklı çıkarları, çekişmeleri olduğundan anlaşmaya varamadıkları, bugün gelinen noktada ekmek piyasasında yoğun rekabetin yaşandığı, azami fiyat haddi 70 kuruş olmasına rağmen fiyatların 35-40 kuruş bandına kadar düştüğü, odalarına kayıtlı fırın sayısının 40 civarında olduğu, öte yandan odalarına kayıtlı fırınlardan bazılarının örneğin (…..) tek başına Kayseri'nin kayda değer bir kısmına yetecek üretim hacmine sahip olduğu bilgilerini vermişlerdir. 20.05.2013 tarihinde, KFO Başkan Yardımcısı ve Genel Sekreteri'nin belirttiği şehir merkezindeki büfelere gidilmiş ve ekmeğin 40 kuruştan satıldığı Raportörlerce tespit edilmiştir. Son olarak Kayseri'de örnekleme yöntemiyle seçilen fırıncılarla yapılan görüşmelerde fırıncılar özetle; Kayseri'de kendileri dışındaki fırıncıların sonuncusu 2012 yılında olmak üzere çeşitli dönemlerde fiyatların düşürülmemesi, eksik gramajlı ekmek satılmaması, havuz sistemi kurulması gibi konularda görüştüklerine dair duyumlarının bulunduğunu, buna karşılık bu görüşmelerden bir sonuç çıkmadığını, çıksa bile birkaç haftadan daha uzun süre uygulanamadığını, şu anda da kıyasıya bir rekabet olduğunu, fırınların ekmeklerini ayrı ayrı üretip dağıttıklarını ifade etmişlerdir.”

“SORUŞTURMAYA GEREK YOK”

Rekabet Kurulu'nun yaptığı araştırmanın sonuç bölümünde ise kentteki çekişmenin iki büyük fırının rekabetinden kaynaklandığı ifade edilirken ihbarla ilgili “soruşturmaya gerek olmadığı” yönünde karar verildi.

Sonuç bölümünde şu ifadeler yer aldı: “Kurum kayıtlarına 27.03.2013 tarihinde intikal eden e-postada, Kayseri'de ekmek fiyatının Esnaf ve Sanatkarlar Federasyonu'nun son bildirgesinde yapılan zamla 60 kuruştan 70 kuruşa çıkarıldığı, ancak iki büyük firmanın rekabete girmesiyle fiyatın 30 kuruşa kadar düştüğü belirtilmiştir. KFO yetkilileri de azami fiyat haddi 70 kuruş olmasına rağmen fiyatların 40 kuruşa kadar düştüğünü, ulusal ve yerel marketler dahil olmak üzere

Kayseri'nin %80'inde ekmek fiyatlarının 50 kuruş olduğunu ifade etmiştir. Benzer ifadeler KTO yetkilileri tarafından da kullanılmıştır. KFO ve KTO yetkililerince verilen bilgilerin doğruluğu şehir merkezindeki büfelerde ekmeğin 40, marketlerde ise 50 kuruştan satıldığı saptanarak teyit edilmiştir Kayseri'de faaliyet gösteren büyük fırınların KTO ve KFO önderliğinde, yüksek fiyatın korunması esasına dayalı bir havuz sistemi uygulamak suretiyle ekmek pazarında rekabeti ihlal ettikleri iddiasına yönelik olarak soruşturma açılmasına gerek bulunmadığı kanaatine ulaşılmıştır” Haber: Cafer ZENGİN