Selda Avcı

HUYUNUZ GÜZEL OLSUN

Selda Avcı

Huy, genel anlamda “Mizaç” kelimesiyle birbirini karşılıyor. Mizaç, huy dediğimizde; insanın doğuştan getirdiği temel özellikler aklımıza gelir. İslam literatüründe buna bir anlamda “Fıtrat” diyoruz. Yaratılıştan gelir ve neredeyse tamamen biyolojik kaynaklı durumları temsil eder. Huy / mizaç / fıtrat kelimelerini kullanınca, günlük hayatta en fazla kafa karıştıran diğer yapı akla geliyor hemen değil mi? Yani “Karakter” ve “Kişilik” kelimeleri. Karakter / kişilik, yapısal bütünümüzdeki sonradan kazandığımız özellikleri temsil eder. Hal böyle olunca da hiç birimizin kişilik / karakter özellikleri diğerine benzemez. Çünkü doğuştan gelen mizaç / huy / fıtratımız, zaman içinde bulunduğunuz ailenin sosyal yapısına, aldığımız eğitime, toplumsal özelliklerimize, kazandığımız kültürel yapılanmaya göre değişiklik gösterir. (Mustafa Afşin)

Bıçağı kestiren kendi yüzü suyu, insanı sevdiren kendi huyu Atasözü 

Bir kimseyi, bir şeyi değerli kılan kendisinde bulunan özel niteliktir: İnsan, huyu güzel olursa sevilir. Bıçak, çeliğine iyi su verilmiş olursa keskinleşme yeteneği kazanır.

Güzel ahlâk, insanın dünyada ve ahirette rahat ve huzur içinde yaşamasını sağlar, insanın kurtuluşunu sağlayan iyi huyların sayısı çoktur. Bunların hepsinin esası ve özü, güzel huylu olmaktır. Güzel ahlâk, ilim ve edep öğrenmekle, iyi insanlarla arkadaşlık etmekle elde edilen iyi huylardır. Dinimiz iyi huylar edinmemizi, kötü huylardan kaçınmamızı emretmektedir. Yüce Rabbimiz, sevgili Peygamberimizi överken, (Gerçekte sen, büyük bir ahlâk üzeresin) buyurmaktadır. İyi insan, güzel huylara sahip olan kimse demektir. Güzel huy, iyi iş yapmaya sebep olur. Güzel ahlâk, ruhumuzun alışkanlık haline getirdiği iyi huylara denir.
İslâm âlimleri, güzel ahlâkı tarif ederken buyuruyorlar ki:
“Güzel ahlâk, güler yüzlülük, cömertlik ve kimseyi üzmemek demektir”.
“Güzel ahlâk, genişlikte ve darlıkta insanları razı etmeye çalışmak demektir”.
“Güzel ahlâk, Allahtan razı olmak demektir. Yani hayrı ve şerri Allahtan bilmek, nimetlere şükür, belâlara sabır etmektir”.
“Güzel ahlâk, haramlardan kaçıp helâli aramak, diğer insanlarla olduğu gibi aile fertleriyle de iyi geçinip onların geçimlerini sağlamaktır”.
“Güzel ahlâkın en azı, güçlüklere göğüs germek, yaptığı iyiliklerden karşılık beklememek, bütün insanlara karşı şefkatli olmaktır”.

“Güzel ahlâk, yaratanı düşünerek, yaratılanları hoş görmek, onların eziyetlerine sabretmektir”.

Dünya güzeli olsanız da huyunuz kötü ise kimse sizi sevmez,  çünkü insanı sevdiren huyudur. Çok güzel, çok zengin, çok güçlü, çok kariyerli bir işiniz olabilir ama bu işleri yaparken huysuz, asık suratlı, herkesi kırıp, döken bir insan olursanız bütün bu sizde bulunan özelliklerin bir faydası olmadığı gibi size zarar verir. Yüz güzelliği geçicidir, huy güzelliği ise kalıcıdır.

Yazarın Diğer Yazıları