ERKEN SEÇİM OLUR MU?
MUSTAFA AYDOĞAN
İYİ Partili Lütfü Türkkan sosyal medya hesabından , “28 Haziran Pazar seçim için nasıl bir tarih” açıklaması yaparak erken genel seçimi gündeme taşıdı.
Saadet Partisi Genel Başkanı Karamollaoğlu da, Haziran sonu ya da Eylül-Ekim tarihlerinin konuşulduğunu belirterek, "Bizim için fark etmez" dedi. Karamollaoğlu, “Bazıları ‘Haziranın sonu Temmuz başı’ diyor. Bazıları ‘o kadar kısa zamanda halledemezler, Eylül-Ekim’ diyor. Bizim için fark etmez. Biz kongrelerimizi zaten bu seçimler için hazırlık maksadıyla yapıyoruz” ifadelerini kullandı.
AKP’den istifa ederek eski Başbakan Ahmet Davutoğlu ile Gelecek Partisi’ni kuran isimler arasında yer alan Selçuk Özdağ, 2021 Mayıs ayında erken seçim olacağını iddia etmişti.
CHP'li Faik Öztrak, erken seçim ile ilgili bir soruya, "Erdoğan karar verecektir ama biz her an seçime gidilecek gibi hazırız" yanıtını vermişti.
Faik Öztrak, “Erdoğan karar verecektir” derken biliyor ki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan böyle bir karar vermez, kesinlikle erken genel seçim kararını kendisi almaz meclise aldırtır.
Nedenine gelince; eğer Cumhurbaşkanı tek başına yenileme kararı verirse, bu durumda, kendi görevini tamamlamadan sonlandırmış olur. Yeniden aday olamayacağı için, Cumhurbaşkanının yenileme kararı vermesi akla ve mantığa aykırı.
2017 Anayasa değişikliği, “en fazla iki defa” kuralını etkilemiyor; çünkü 2007 Anayasa değişikliği ile getirilen ve “Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir” şeklindeki amir hükme, 2017 değişikliği de herhangi bir biçimde istisna getirmedi. Bu açık normatif durum karşısında, hükümet sisteminin değişmiş olması, ad olarak aynı makam için sayım yoluyla belirlenen süre kaydını değiştirmez.
Zira anayasal düzenin ve Devlet (hukuk) ile özdeşleşen Cumhuriyet’in sürekliliği geçerli. Türkiye Cumhuriyeti ve Hukuk Devleti, hiçbir biçimde kesintiye uğramadı. Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü kuralı (md.11) hep yürürlükte oldu. Sözün özü, anayasal durum açık ve görevdeki Cumhurbaşkanı 3. kez hukuken aday olamaz.
Cumhurbaşkanı, Ağustos 2014 ve Haziran 2018’de “iki defa” seçildi. Haliyle aynı kişi, Anayasa’nın açık ve herhangi bir ayrık düzenleme içermeyen amir hükmü gereği, Haziran 2023 seçimlerinde aday olamayacak.
NASIL ADAY OLUR?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yeniden aday olması TBMM’ye bağlı. Meclis’in yenileme kararı: “Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.”
Karar yeter sayısı, TBMM üye tamsayısının 2/3 çoğunluğu olduğuna göre, yenileme kararı için, 360 vekilin oyu gerekli.
Şimdi bir de Milletvekillerinin meclisteki dağılımlarına bir göz atalım: AK Parti'nin 290, CHP'nin 139, HDP'nin 62, MHP'nin 49, İYİ Parti'nin 39, Saadet Partisinin 2, Türkiye İşçi Partisinin 2, Büyük Birlik Partisi ile Demokrat Partinin ise birer milletvekili bulunuyor.
AK Parti ve MHP’nin sandalye sayısı 329 ediyor ve 360 Milletvekilini bulmak için 31 Milletvekiline daha ihtiyaç var. HDP uzak olduğuna göre İYİ Parti ikna edilmeye çalışılacak.
Yani bir erek genel seçim kaçınılmaz ama buna da Meclisin ne zaman yenileme kararı alacağına bağlı.
