Neden sürgün edildiler?

Çerkesler neden sürgün edildiler? Detaylar Kayseri Olay Gazetesi olarak hazırladığımız Kayseri haber bültenimizde...

Neden sürgün edildiler?
TAKİP ET >> Google News ile Takip Et

Karadeniz’e inme politikası gereği Rusya’nın Kuzey Kafkasya’yı ele geçirmek istemesi üzerine 1556’dan itibaren Kafkas-Rus Çarlığı Savaşı başladı ve 308 yıl sürdü. Ruslar, ilk olarak Doğu Çerkesya’da Kabardey, ardından Dağıstan, Çeçenistan ve nihayetinde Batı Çerkesya’da Karadeniz kıyılarına doğru askeri harekâtlara girişti. Kafkas Dağları'nın iç kesimlerine doğru Çerkesleri yok ederek ilerleyen Çarlık Rusyası, teslim olanları ya Çarlık ordusuna katılmaya ya da göç etmeye zorladı.21 Mayıs 1864’te Kafkas-Rus Savaşı'nın son durağı olan Soçi’de Ruslar törenlerle galibiyet ilan etse de Çerkesler için o andan itibaren tarihin en karanlık sayfası açıldı. 21 Mayıs, Çerkeslerin toplu sürgününü temsil eden gün olarak tarihe geçti.

SÜRGÜN EDİLEN ÇERKES SAYISI

Sürgün edilen Çerkes sayısı ile ilgili resmi istatistik bilgilerinin tamamına sahip değiliz. Ancak Rus, İngiliz, Fransız ve Osmanlı kayıtlarında 700 binden 2 milyona kadar değişen rakamlar mevcuttur. Ünlü tarihçi Kemal Karpat, 1859-1879 arasında sürgün edilen Kafkasyalıların, çoğu Çerkeslerden oluşmak üzere 2.000.000 civarında olduğunu, sağ salim Osmanlı Devleti’ne ulaşan muhacir sayısının ise 1.500.000 olduğunu belirtir. Ancak; Kafkasya’da yaşanan iç tehcirleri, Sibirya ve Orta Asya’ya sürülenleri, Balkanlardan Anadolu’ya, Bandırma civarından Güneydoğuya sürülenleri, Arap-İsrail savaşında Golan bölgesinin işgali üzerine Kunaytıra’dan sürülenleri de hesaba kattığımızda, yurdundan sürülen Çerkes sayısı üç milyonu aşmaktadır.

SÜRGÜNÜN AÇTIĞI DERİN YARALAR

Sürgün olayı, binlerce yıllık Kafkas tarihinin en mühim hadisesidir. Bu olay Çerkeslerin sosyal yapısını, ekonomisini ve politikasını olumsuz yönde etkilemiştir. Anavatanlarına geri dönmeyi düşünen birçok Çerkes, yerleştirildiği yerde uzun süre kendisini adeta misafir gibi hissetmiş, uyum sorunları yaşamış ancak anavatana dönmek de mümkün olmamıştır. Büyük Çerkes sürgününün Adıge toplumunun sosyal yapısını derinden etkileyen sonuçlarından biri de, çok sayıda Adıge insanının köle ve cariye olarak satılması olmuştur ki bu olgunun yansımalarını, Ahmet Midhat, Abdülhak Hamit, Sami Paşazade Sezai, Mizancı Murat gibi kendisi veya annesi Çerkes olan birçok Osmanlı aydının eserlerinde açıkça görmek mümkündür.