'Faydalı, ancak riskli bir destek'

Biotini bazı kişiler hekim önerisiyle tedavilerine destek için kullanırken, bir kısım ise kozmetik faydalarından dolayı reçetesiz ürün olarak tüketiyor. Pazarda sadece biotin içeren ürünler olduğu kadar, Birçok multivitamin preparatının içerisinde de biotin yer alabiliyor. Peki biotin nedir? Dr.Cüneyt Yardımcı detayları şöyle aktardı: 
Biotin genel olarak “Vitamin B7”, bazı kaynaklarda ise “H Vitamini” olarak geçer. Özellikle, Yumurta, süt ve muz biotin içeriği açısından zengin gıdalardır.
Bu vitamin vücudumuzda birçok farklı süreçte yer alıyor. Biotin kardiyovasküler sistem, metabolizma, sindirim ve sinir sistemi üzerinde birçok önemli işleve sahiptir.
Eksikliğinde tanı genellikle saçlarda zayıflama, tırnaklarda kırılma, soluk ve sağlıksız görünümde bir cilt, göz, burun ve ağız çevresinde kızarık pullu döküntüler, iştahsızlık, yorgunluk, halsizlik gibi semptomların tespit edilmesiyle konuluyor. Eksikliği düşünüldüğünde, direkt olarak dışarıdan takviye olarak önerilmektedir.
Ayrıca, Saç dökülmesi, tırnaklarda kırılma ve diğer kozmetik durumlar için yaygın olarak kullanılır. Ancak, Bu sayılan kozmetik alanlarda kullanımlarını destekleyecek bir bilimsel kanıt yoktur.  
Biotin, tüm diğer B Vitamin türevleri gibi suda çözünen bir vitamindir. Yani, vücutta depolanmaz. Bu nedenle gıdalarla yeterli miktarda ve düzenli olarak almak gerekir. Ortalama bir yetişkinin günlük 30-50 mikrogram biotine ihtiyacı vardır ve günlük toplam miktarın 180 mikrogramı geçmemesi yönünde tavsiyeler var.
İhtiyaç fazlası biotin idrarla atılır. Tüm bu özellikleri itibarıyla, bu takviyeyi genel anlamda güvenli olarak kabul ediyoruz. Biotin intoksikasyonu, yani zehirlenmesine dair pek bir bilgi yok elimizde.
 Bununla birlikte, kaynaklarda ekstrem kullanımlar sonucu aşırı doza maruziyet söz konusu olursa uykusuzluk, aşırı susama ve aşırı idrar gibi bulgular görülebileceği yer alıyor.

BİOTİN İLE İLGİLİ RİSK NEDİR?
Hiç de azımsanmayacak sayıda insan dışarıdan takviye alıyor. Bu tek başına biotin içeren bir preparat olabileceği gibi, Multivitamin kompleksler halinde de tüketilebiliyor. Her nasıl alınırsa alınsın, Yukarıda belirttiğim gibi aşırı doz yüklemesi pratik olarak pek mümkün değil. Ancak biotin bazı laboratuvar testleri sonuçlarının hatalı çıkmasına neden oluyor. 
LABORATUVAR TESTLERİ ÜZERİNE ETKİSİ
Biotin birçok laboratuvar testi sonucunu etkileyebiliyor. Bu nedenle, yanlış bir test sonucunun hatalı yorum nedeniyle hatalı bir klinik tanıya neden olabilir!!! Daha da önemlisi, Sonuçlarını etkilediği testler o kadar önemli ve kritik ki…
 
BİOTİNİN ETKİLEDİĞİ TESTLER
•    Kalp krizini teşhisinde kullanılan Troponin
•    Tiroid fonksiyon testleri (TSH, T4 ve T3)
•    Paratiroid hormonu (PTH)
•    Kortizol
•    FSH ve LH
•    Vitamin D
YANLIŞ POZİTİF VE YANLIŞ NEGATİF NE DEMEKTİR?
Hasta olmayan bir kişiye aslında mevcut olmayan bir durumun tanısını koymak yanlış pozitiftir, diğer bir tanım ile Tip 1 hatadır.
Yanlış negatif ise halihazırda var olan bir durumun atlanması şeklinde yapılan hata anlamına gelir. Biotin takviyesi bazı durumlar için yanlış pozitif, bir kısmında ise yanlış negatif tanıya yol açabilmektedir.
BİOTİN TAKVİYELERİNİN NEDEN OLABİLECEĞİ YANLIŞ POZİTİF VE NEGATİFLER
Endokrinoloji disiplininin en akademik ve prestijli tıp etkinliklerinden bir tanesi AACE (American Association of Clinical Endocrinology) kongresidir.
AACE ana başlıkları arasında bu konuya da yer veriyor. Uzmanlar bir hasta asemptomatik iken (yani herhangi bir klinik bulgu ve şikayeti olmadığı halde) laboratuvar sonuçları hipertroidiyi destekler şekilde geldiyse mutlaka saç – sakal – tırnak – cilt bakımı amaçlı bir takviye ürün alıp almadığının sorgulanmasını öneriyorlar. Çünkü, biotin takviyeleri alımı, testlerde hatalı şekilde yüksek T3 (triiodotironin) ve T4 (tiroksin) ile düşük TSH (tiroid stimulan hormon) değerlerine neden olabiliyor.
Klinik ile laboratuvarın örtüşmediği ve hekimin ikilemde kaldığı durumlarda ise vitamin takviyesi alımına yaklaşık bir hafta kadar ara verip, testlerin tekrarlanmasını tavsiye ediliyor. Deneyimleri hastalarının önemli bir kısmında değerlerin bu süre içerisinde normalleştiğini gösteriyormuş.
Daha önemli ve kritik nokta ise, kalp krizi tanısında kullanılan troponin testi üzerine etkisi. Aslında bu konu ile ilgili 2017 ve 2019 yıllarında FDA tarafından yapılan iki ayrı uyarı mevcut. Ancak, Yine de çok yaygın olarak bilindiğini zannetmiyorum. Ölüm ile yaşam arasındaki ince çizgilerden birisi olan kalp krizi ile ilgilenen tüm hekimlerin, özellikle de en ön saflarda yer alan acil hekimleri ile kardiyologların bu konu hakkında tam olarak bilgilendirilmesi gerekir. 
Biotinin, troponin testi üzerine potansiyel etkisi yanlış negatif bir sonuçtur. Bu da demek oluyor ki, bir kişinin kalp krizi geçirip geçirmediğini tespit etmek için tek olmasa da en kritik tahlillerden biri olan troponin, biotin etkisiyle hatalı olarak düşük saptanabiliyor. Yani, Kalp krizi geçiren bir hastanın atlanabilme riskini doğuruyor! Hatta, Burada hipotetik bir riskten bahsedilmiyor, FDA kayıtlarında yüksek doz biotin alan kişilerin troponin testi negatif çıktığı için hayatını kaybettiği bilgisi yer alıyor.

GÜNLÜK NE KADAR ALMALI?
Hekim tavsiyesi ile kullanılandan çok daha fazlasının kozmetik amaçlı saç – sakal – tırnak ya da cilt bakım ürünü veya enerji takviyesi olarak alındığını biliyoruz. Standart vitamin takviyelerinde bulunan biotin dozu yaklaşık 50 µg (mikrogram) olup kabaca insan vücudunun günlük ihtiyacı kadardır. Ve, Laboratuvar sonuçlarını etkilemesi beklenmez. Sorun, kozmetik amaçlı kullanılan ürünlerdeki çok daha yüksek dozlarla ortaya çıkıyor. 
KOZMETİK TAKVİYELERDEKİ BİOTİN ORANI
Takviyelerde bulunan vitamin konsantrasyonları etiketlerde farklı şekillerde ifade edilebilmektedir. Bazı etiketler miligram (mg) birimini, bazıları ise mikrogram (mcg veya µg) birimini kullanmaktadır. Her ikisi de doğru bir ifadedir. Lakin, Bir miligramın 1000 mikrograma eşit olduğunu unutmamak gerekir. Bir etikette ürünün içerdiği biotin konsantrasyonu 3 mg veya 3000 µg olarak ifade edilebilir, ki bunların her ikisi de eşdeğer konsantrasyonlardır.
Tipik bir kozmetik amaçlı tablet 5 ila 10 mg biotin içerir, bu da neredeyse 10.000 µg’ a eşdeğerdir. Standart takviyelerdeki miktar ne kadardı hatırlıyor musunuz? Bunun iki yüzde biri kadar yani bir multivitamin takviyesinde ortalama 50 µg biotin var, günlük alımın 180 µg’ ı aşması önerilmiyor.
Saç, tırnak, cilt bakımı amaçlı kullanımını destekleyecek bilimsel veri yokken, önerilen günlük biotin dozunun yüzlerce katı bilinçsizce tüketiliyor.  İşte laboratuvar sonuçlarına etki edecek miktar budur.
BİOTİN TAKVİYESİ NE KADAR ALINIYOR?
Kozmetik amaçlı kullanım dediğimizde tüketiciler olarak sadece kadınlar düşünülmesin, erkekler de saç bakımı ve sakal uzatmak amaçlı kullanıyor. Tekrar söyleyeyim bilimsel bir veri yok, Herkesin de uzmanı olduğu bir konu var. Amma velakin sağlıkla ilgili önerilerde insanlar kuaföre, estetisyene, güzellik uzmanına bilim adamlarından daha çok kulak verdiği sürece böyle bir tüketim sektörü olmaya devam edecektir. Ülkemize ait bir veriye ulaşamadım ancak ABD’ de yapılan bir araştırmada:
•    Hastaların %20,4′ ünün bir şekilde biotin içeren ürünler kullandığı
•    Tüm hastalar değerlendirdiğimizde %7′ sinin yüksek dozda
•    Biotin takviyesi aldığını belirtenlerin ise %31.5′ inin yüksek dozda aldığı tespit edilmiş.
Demem odur ki, hiç de nadir karşılaşılabilecek bir riskten bahsedilmiyor.
Acile göğüs ağrısı şikâyeti ile başvuranların doktor tarafından değerlendirilip gerekli tetkikler istendikten sonra “içiniz rahat olsun, kalp krizi değil” denilen, ve taburcu edildikten kısa sonra aniden hayatını kaybedenlerin acaba ne kadarının yüksek doz biotin takviyesi aldığını bilemiyoruz…

BİOTİN İÇEREN TAKVİYELER NELERDİR?
Aşağıdakilerle sınırlı kalmamak kaydıyla birçok takviye üründe biotin bulunmaktadır.
•    B kompleks vitaminler
•    Koenzim takviyeleri
•    Saç, cilt veya tırnak büyümesi için gıda takviyeleri
•    Multivitaminler
•    Doğum öncesi vitaminler
•    B7 Vitamini takviyeleri
•    H Vitamini
Özetle insanlara “biotin takviyesi almayın” gibi bir öneride bulunmak doğru bir yaklaşım değil. Her ne kadar halihazırda kullanılmakta olduğu birçok alanda etkili olduğuna dair pek fazla bilimsel veri olmasa da bu vitaminin kabul edilebilir bir güvenlilik profili vardır. Normal koşullarda aşırı doz yüklenmesi beklenmez. Bununla birlikte, Laboratuvar testlerinde hatalı sonuçlara neden olması beni tedirgin etmeye yetiyor. Yanlış tanı ve tedaviye yol açabileceği gibi kalp krizi gibi hayati durumların atlanmasına neden olabilme riski var. Tüm bunlara rağmen dışarıdan biotin takviyesi alma konusunda kararlıysanız, güvenilir bir üreticinin, standardize edilmiş güvenilir bir ürününü kullanmanızı, ve hekiminiz ile aile bireylerinizi aldığınız takviyeler konusunda mutlaka bilgilendirmenizi öneririm.