Çiftçilerin dikkatine! Kayseri'nin önemli tarım ovasının fosfor miktarı ölçüldü

Kayseri'nin önemli tarım arazilerinden olan Develi Ovası'nda yapılan bir araştırma, toprakların fosfor içeriğini ortaya koydu. Araştırma, Erciyes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü'nden Yağmur Yılmaz, Fatma Nur Kılıç ve Osman Sönmez tarafından gerçekleştirildi.

Araştırmada, Develi Ovası'ndaki belirli koordinatlarda alınan toprak örnekleri incelendi. Toprak örneklerinin 0-30 cm, 30-60 cm ve 60-90 cm derinliklerinde pH, EC, TP ve YP içerikleri belirlendi. 

Tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından makro besin elementlerinden biri olan fosfor toprak verimliliği için büyük önem taşımaktadır. Ülkemiz topraklarında fosfor (P) miktarları araştırıldığında toplam fosfor (TP) miktarlarının iyi düzeyde olduğu ancak yarayışlı fosfor (YP) düzeylerinin yetersiz olduğu saptanmıştır.

Araştırmacı Gazateci Nezir Ötegen tarafından derlenen haber şu şekilde; 

"Bu çalışmada Develi Ovası topraklarında belirlenen koordinatlarda 0-30,30-60 ve 60-90 cm derinlikten alınan toprak örneklerinin, pH, EC, TP ve YP içerikleri belirlenmiş ve incelenmiştir. 

Çalışma alanı topraklarının 0-30, 30-60, 60-90 cm’deki en düşük pH ve EC değerleri sırasıyla 6.75, 6.80, 7.50 ve 0.25 dS m-1, 0.25 dS m-1, 0.31 dS m-1, en yüksek değer 9.88 ve 110.1 dS m-1 olarak ölçülmüştür. Ayrıca en düşük TP içeriği sırasıyla 52.6 mg kg-1, 80,6 mg kg-1, 85.3 mg kg-1, en yüksek TP içeriği sırasıyla 1582 mg kg-1, 1004.5 mg kg-1, 950 mg kg-1 olarak, 0-30, 30-60, 60-90 cm’deki en düşük YP içeriği sırasıyla 5.1 mg kg-1, 0.1 mg kg-1, 1.15 mg kg-1, en yüksek YP içeriği sırasıyla 77.1 mg kg-1, 78.7 mg kg-1, 52.3 mg kg-1 olarak saptanmıştır. Çalışma sonucunda toprak örneklerinin TP, YP değerine göre genel olarak yüksek bulunmuştur.

Sonuç 

Tarımsal üretimin devamlılığı ve elde edilen ürünlerin kalitesinin sağlanması için bitkinin ihtiyaç duyduğu özellikle makro besin elementlerinden biri olan fosforun bitki tarafından alınabilir durumda olması gerekmektedir. 

Toprak pH’ sına bağlı olarak  özellikle pH’ın 8 üzeri olduğu topraklarda fosfor çözünemez bileşikler meydana getirmektedir. Bunun sonucunda tarımsal üretimin ana maddesi olan toprak kaynaklarından fosfor elementi bitki tarafından alınamamaktadır. 

Develi Ovası’ndan  alınan toprak örneklerinden TP düzeyi en yüksek 365 numaralı örnek (0-30 cm) ile  1582.346 mg kg-1 ve YP düzeyi 22.29 mg kg-1 olarak saptanmıştır. 

Develi Ovası’ndan alınan 0-30 cm, 30-60 cm ve 60-90 cm’ den alınan toprak örnekleri karşılaştırıldığında, TP’nin YP’ ye oranına göre en yüksek değer 30-60 cm toprak derinliğinde 27.3 mg kg-1 olarak hesaplanmıştır. 

TP’nin YP’ ye oranına göre en düşük değer 60-90 cm toprak  derinliğinde 17.6 mg kg -1 olarak hesaplanmıştır. 

Alınan toprak örneklerinde en yüksek TP değeri 0-30 cm derinliğindeki 365 numaralı örnekte tespit edilmiştir. TP içeriğinin 0-30 cm derinliğinde daha yüksek çıkmasının sebebi, fosforlu gübrelerin çoğunlukla yaklaşık olarak 0-30 cm’e verilmesinden ve rizosfer bölgesinde yani toprak derinliğinin  yaklaşık 0-30 cm olduğu derinlikte mikroorganizma aktivitesine bağlı olarak diğer derinliklere göre yüksek değer içerebileceği düşünülmektedir.

En yüksek YP değeri 30-60 cm derinliğindeki 432 numaralı örnekte tespit edilmiştir. YP içeriğinin genel  olarak TP’den düşük olması pH’nın yüksek olması, kireç içeriğinin yüksek olması gibi  faktörlerle yararlanılamayan formlarda olmasından kaynaklanabileceği, toprak içeriğine bakıldığında YP miktarı yeterli değil ise gerekli düzeyde parça parça fosfor verilerek fosfor kaybını minimum düzeyde tutmak amaçlanmalıdır. 

Gerekli düzeyde YP miktarı var ise bu alanlarda fosforlu gübreleme sadece destekleme amaçlı yapılmalı, fazla gübrelemeden kaçınılmalıdır. 

Toprakta mevcut YP ve TP düzeylerinin yapılan  çalışmada belirtildiği üzere toprak derinliğine, tarımsal kullanım ve toprak işlemeye,  sıcaklık değişikliklerine ve pH değişikliklerine bağlı olarak değiştiği saptanmıştır. Araştırma ekibine teşekkür ediyoruz."