Doç. Dr. Gökalp ÖNER

GEBELİKTE BESLENME

Doç. Dr. Gökalp ÖNER

İlkbahara bağlı hızlı hava değişimleri ile birlikte bağışıklık sistemi bebek için baskılanmış olan gebeler grip, soğuk algınlığı gibi viral ve bakteriyal enfeksiyonlara ve bu aylarda ortamdaki polen artışına bağlı olarak alerjik burun akıntısı ve öksürüğe karşı açıktırlar. Özellikle gebeliğin özel durumuna bağlı ilaç kullanımı kısıtlıdır. Özellikle bu aylarda sıvı tüketimine dikkat edilmelidir. Dengeli ve düzenli beslenme ile de bağışıklık sistemi enfeksiyonlara karşı hazır hale getirilmelidir. Eğer hazırlık yapılmazsa ağustos böceği misali karınca kapılarında dolaşılır.

Dengeli beslenme için önerilerimiz, her gebe günde; 80 g protein, 1.5 g Kalsiyum, 30-60 g Demir, A, B1, B2 ve C vitamini, 1000 mcg folik asit almalıdır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde multivitamin desteği UNICEF tarafından önerilmektedir. Bu vitamin-mineral kombinasyonunda; vitamin olarak A, B1, B2, B6, B12, C, D, E, folik asit bulunmalı iken, mineral olarak ise, selenyum, iyot, demir ve çinko olması gerektiğini bildirmiştir. Bunlara örnek olarak; demir eksikliğinde anemi, folik asit eksikliğinde bebekte nöral tüp defekti ve kalp bozuklukları, ciddi iyot eksikliğinde bebekte zihinsel gerilik olması, magnezyum (Mg+2), selenyum (Se+2), kalsiyum (Ca+2) eksikliklerinde fetal gelişim bozuklukları ve gebelik zehirlenmesi riskinde artış görülebilir. 

Örneğin; 2 su bardağı süt veya 1 kase yoğurt veya 2 kibrit kutusu büyüklüğünde beyaz peynir kalsiyum ihtiyacını; 1 porsiyon et veya balık veya karaciğer veya kuru fasulye, mercimek gibi kuru baklagiller veya 1 yumurtada veya 2 kase ıspanak demir ve folik asit ihtiyacını; Meyveler; 2-3 elma, portakal içeren bir diyet gerekli ek kalori, protein ve demir ihtiyacını karşılar.  Gebelikte önemli olan fazla gıda almak değil, dengeli gıda almaktır. Üç öğün arasında ek öğünler alınarak enerji ihtiyacının düzenli karşılanması sağlanır. Tüm gebelik boyunca alınması gereken ideal kilo 10-12 kg ‘dır.

Gebelikte sıvı takviyesi çok önemlidir ve en az 10 bardak su tüketilmesi önerilmektedir.

Salam, sosis, sucuk gibi katkı maddesi içeren besinler ve çiğ köfte gibi etlerde toksoplazma mikrobu bulunabileceğinden gebelikte tüketilmemelidir.

D vitamini besinlerde bulunmaz. Ancak güneş ışınlarının direk cilde yansıması ile sağlanır. Bu nedenle güneşlenmeye özen gösterilmelidir. Günde en az 400-600 IU D vitamini gebelikte önerilmektedir. Fakat 1000 IU'den fazlası kesinlikle önerilmemektedir. Gerekiyorsa iyotlu tuz kullanılmalıdır.

Kansızlığı önlemek için yemeklerle birlikte çay içilmemeli, kahve sayısı en fazla bir fincan ile sınırlanmalıdır. 200 mg'dan fazla kahve tüketimi bebekte gelişme geriliğine neden olabilir. Kola ve hazır meyve suları içilmemelidir.

Gebelikte bağışıklık sistemini etkileyen beslenme kadar önemli diğer bir durumda psikolojidir. Gebelik hassas bir dönemdir. Bu dönemde eşlere büyük sorumluluk düşmektedir. Anlayış, hoşgörü ve sabrın sonunda dünyanın en güzel meyvesi dünyaya gelmektedir. Gebelik ve doğum sürecinde de doktorun anne adayını cesaretlendirmesi bu süreçte olabilecek durumların anlatılması ve çözüm yollarının açıkça paylaşılarak gebelerin doğumla ilgili endişesinin gidermesi gerekir.

Sağlıklı günler dileklerimle.

 

Yazarın Diğer Yazıları