Cıngı: Dünyanın ilk borsası ve enflasyonun izleri Kayseri'de
AK Parti Kayseri Milletvekili Murat Cahid Cıngı, Kayseri'de üç bin yıl önce ticaret, borsa ve enflasyon kavramlarının şekillendiğini açıkladı.
Kayseri’nin 20 kilometre kuzeydoğusunda yer alan Kültepe–Kaniş, sadece Anadolu’nun en eski şehirlerinden biri olmakla kalmıyor; aynı zamanda dünyanın bilinen en eski serbest piyasa ve fiyat kayıt sistemi olarak ekonomi tarihine geçti. AK Parti Kayseri Milletvekili Murat Cahid Cıngı, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda Kültepe’nin ekonomi tarihindeki önemine dikkat çekti.
“Üç bin yıl önce Kültepe’de uygulanan ekonomik düzen, modern ekonominin temellerini oluşturuyor” diyen Milletvekili Cıngı, Kültepe’nin tarih boyunca ticaret, borsa ve enflasyon kavramlarının şekillendiği bir merkez olduğunu açıkladı.
Serbest piyasanın doğduğu merkez: Kaniş
Milletvekili Cıngı paylaşımında: "Kültepe–Kaniş yalnızca Anadolu’nun ilk şehirlerinden biri değil; aynı zamanda dünyanın en eski serbest piyasa ve fiyat kayıt sisteminin kurulduğu yerdi. Bu nedenle ayrıntıları tekrarlamaya gerek yok; fakat Kültepe’nin ekonomi tarihindeki benzersiz konumunu başka bir açıdan vurgulamak yararlı olacaktır.
Kayseri’nin 20 km kuzeydoğusunda yer alan bu merkezde, M.Ö. 2000’lerde Mezopotamya’dan gelen Asurlu tüccarlar tamamen piyasa mantığıyla ticaret yürütüyordu. Kaniş pazarlarında kalay, dokuma, bakır, gümüş ve gündelik eşya alınıp satılırken fiyatları belirleyen unsur resmî emirler değil, tüccarların karşılıklı pazarlığı ve arz–talep dengesi idi. Bu serbestlik, dünya ekonomi tarihindeki en erken borsa davranışları olarak kabul edilir.
Modern ekonominin ilk adımları
Binlerce çivi yazılı tablet, fiyat değişimlerinin ve ekonomik dalgalanmaların nasıl takip edildiğini açıkça gösterir. Kıtlık dönemlerinde kalayın yükselmesi, bollukta düşmesi; geciken ödemelere faiz uygulanması; risklerin ortaklık sözleşmeleriyle bölünmesi; sermaye yatırımlarının kervanlara paylaştırılması… Tüm bu belgeler, Kültepe’nin yalnızca bir ticaret merkezi değil, ilk ekonomik veri merkezi niteliğinde olduğunu kanıtlar.
Bu nedenle Kaniş tabletleri, dünyada hem “borsa mantığı”nın hem de fiyat hareketlerinin yazılı olarak kaydedildiği en eski merkezlerden biri olarak eşsizdir. Bugün modern ekonominin doğal kabul ettiği birçok kavram fiyat dalgalanması, faiz, kredi, ortaklık, enflasyon etkisi üç bin yıldan uzun bir süre önce Kültepe’nin topraklarında şekillenmişti." dedi.
