CHP'li Genç sordu: Zehirli ürünler iç piyasaya mı sunuluyor?
CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, son yıllarda pestisit kullanımının hızla arttığına dikkati çekerek, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı'ya, 'Geri çevrilen zehirli ürünler iç piyasaya mı sunuluyor?' sorusunu yöneltti. Ayrıntılar Kayseri Olay haber bülteninde…
CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, son dönemde gündemi meşgul eden pestisit kullanımını Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşıdı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı'nın yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na soru önergesi veren Aşkın Genç, son yıllarda pestisit kullanımının arttığını ifade ederek, soru önergesinde şu görüşleri dile getirdi: “Tarım ve Orman Bakanlığı'nın resmi verilerine göre 2013 yılında 39,4 bin ton olan yıllık pestisit tüketimi, 2020 ve 2021'de 53 bin ton seviyesine, 2022 yılında ise 55 bin tonun üzerine yükselmiştir. Son on yılda ülkemizde pestisit kullanımındaki artış yüzde 40'ı bulurken, aynı dönemde Avrupa Birliği ülkelerinde pestisit kullanımı yüzde 20 azalmıştır. En çok pestisit kullanılan iller Antalya (4.272 ton/yıl) ve Manisa, Mersin, Adana gibi yoğun tarım bölgeleridir. Kullanılan tarım kimyasallarının yüzde 35'ini fungisit (mantar ilacı), yüzde 26'sını herbisit (ot ilacı), yüzde 22'sini insektisit (böcek ilacı) türleri oluşturmaktadır. Bu yoğun pestisit kullanımı, hem gıda güvenliği açısından risk yaratmakta hem de çiftçiler ve tüketiciler üzerinde ciddi sağlık tehditleri doğurmaktadır.”
Bakana 6 soru yöneltti
Genç, Bakan’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde 6 soru sordu. İşte o sorular:
“1. Türkiye'de son 3 yılda kullanılan pestisit miktarı ve türleri hakkında Bakanlığınızın kayıtları nedir? Yıllar itibarıyla toplam kaç ton pestisit tarımsal üretimde kullanılmıştır? Bu miktarda artış veya azalma var mıdır ve sebepleri nelerdir? En çok kullanılan ilk 5 etken madde veya pestisit hangileridir?
2. Pestisit kullanımının insan sağlığı üzerindeki etkilerine dair Bakanlığınızca yaptırılan bilimsel araştırmalar var mıdır? Örneğin pestisit maruziyetinin yoğun olduğu tarım bölgelerinde kanser insidansı, nörolojik hastalıklar veya diğer kronik hastalıklar konusunda bir epidemiolojik çalışma yapılmış mıdır? Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü veya üniversitelerle iş birliği içinde yürütülen bir izleme programı bulunmakta mıdır? Eğer yoksa, milyonlarca vatandaşın pestisit kalıntılarına maruz kaldığı düşünüldüğünde, bu ciddi ihmalin gerekçesi nedir?
3. Gıda güvenliği açısından hasat õncesi ve satış noktalarındaki denetimler yeterli düzeyde midir? Son 3 yılda Bakanlığınız kaç gıda numunesini pestisit kalıntısı yönünden analiz etmiş, bunların kaçında yasal limitlerin üzerinde kalıntı saptanmıştır? Denetimlerin sonuçlarına göre, özellikle hangi ürün gruplarında sorun yaşanmaktadır? Türkiye'nin AB RASFF sisteminde üst üste en fazla bildirim yapılan ülke olması Bakanlık tarafından nasıl açıklanmaktadır? İhraç ürünlerimizde tespit edilip geri gönderilen pestisit kalıntılı gıdalar iç piyasada imha edilmekte midir, yoksa bu ürünlerin ülke içinde tüketime sunulduğuna dair iddialar doğru mudur?
4. AB ve ABD ile kıyaslandığında Türkiye'nin pestisit politikaları hangi yönleriyle geridedir? Örneğin Avrupa'da son 10 yılda pestisit kullanımı yüzde 20 azalırken Türkiye'de yüzde 40 arttığı bildirilmektedir. AB, insan ve çevre sağlığına zararlı olduğu tespit edilen birçok etken maddeyi yasaklamışken Türkiye bu konuda gecikmeli adım atmaktadır. Son 3 yılda Türkiye'de kaç etken madde yasaklanmış veya kısıtlanmıştır? Halen Türkiye'de kullanımı serbest olup AB'de yasaklı olan pestisit etken maddeleri hangileridir? Bu maddelerin yasaklanması veya daha sıkı denetlenmesi için bir takvim var mıdır?
5. Biyolojik ve biyoteknik mücadele yöntemlerinin teşviki konusunda hangi somut çalışmalar yürütülmektedir? Bakanlığınız IPM (Entegre Mücadele) projelerinin uygulama alanını 0,28 milyon dekardan 4,6 milyon dekara çıkardığını ve biyolojik mücadele destekleri sayesinde uygulama alanlarının 15 kat arttığını duyurmuştur. Bu rakamlar tarım yapılan toplam alanın çok küçük bir kışmına tekabül etmektedir. 2021-2024 döneminde biyolojik mücadele destek ödemeleri için ayrılan bütçe ne kadardır ve yıldan yıla nasıl değişmiştir? Biyolojik mücadele yapılan arazi oranını artırmak için önümüzdeki 5 yılda konulan bir hedef var mıdır? Faydalı böcek üretim merkezleri, feromon tuzak destekleri gibi uygulamalar ülke geneline yaygınlaştırılacak mıdır? Ayrıca, organik tarım ve iyi tarım uygulamalarının toplam üretimdeki yüzde 1,7'lik payını yükseltmek için ne tür teşvik planlanmaktadır? “
6. Pestisit kullanımının orta vadede azaltılmasına yönelik ulusal bir eylem planı var mıdır? Örneğin FAO ve uluslararası kuruluşlar pestisit azaltımını teşvik ederken, Türkiye'nin de kimyasal pestisit bağımlılığını azaltmak üzere bir takvim belirlemesi beklenmektedir. Bakanlığınız 2025-2030 dönemi için pestisit kullanımını azaltma, daha güvenli alternatiflere geçme hedefi koymuş mudur? Bu kapsamda çiftçilere eğitim, sübvansiyon, geçiş desteği gibi önlemler alınmakta mıdır?
